In de vrije natuur zal je de plant niet overal vinden in de Lage Landen. Het is een plant die hier al zeer lang geleden is ingevoerd waarschijnlijk uit Oost-Europa en Midden Azië. Je kunt het aantreffen in het wild bij kalkrijke duinen, langs de Maas van Zuid naar Noord Limburg en op andere plekken in Zuid-Limburg. Verder te vinden in en net achter de duinen langs de hele Noordzee-kust zowel in Vlaanderen als Nederland. Elders sporadisch zeer zeldzaam en staat op de rode lijst.

HARTGESPAN = LEONURUS CARDIACA is een soms best hoog uitgroeiende plant uit de familie van de lipbloemige planten. Wordt van 30 tot 150 cm hoog, bloeit roze-wit van juni tot diep in September. In die tijd wordt de plant royaal door wilde en honigbijen bezocht voor de nectar. Dicht aan de stengel zitten op deze plant zeker 10 tot 20 bloemen op elkaar gepropt aan de vierkante stijve stengel van de plant.

Het blad lijkt erg op die van bijvoet.

Je vindt de plant bij rivier- en zeeduinen, in heggen en bosranden, aan de voet van dijken en kalkrijke hellingen, langs dorps-paden, bij mesthopen en verwaarloosde akkers en velden. De plant stond al lang in medicinale kloostertuinen en werd ook in veel boerentuinen aangeplant.

Meer informatie over hartgespan in onze natuur: https://wilde-planten.nl/hartgespan.htm

AANPLANT

Op kalkhoudende grond groeit hartgespan als vaste plant prima. Als je het zaad de stengel laat rijpen en laat zitten zaait hartgespan zich op geschikte bodem gemakkelijk uit. Koop beter niet de Siberische variëteit maar de gewone hartgespan. Bij meerdere zaadhuizen gewoon in de collectie te vinden. Het zaad kan zowel in het najaar (en nazomer) als in het voorjaar ter plekke uitgezaaid worden. Het kiemt snel, vaak binnen 2 weken. Soms kiemt het niet, maar dan wel na een koude-periode.

INHOUDSSTOFFEN

Het gedroogde kruid bevat: Iridoide in de vorm van Ajugol( leonuride), diterpene bitterstoffen van het Labdansoort als Leocardine, verder Stachydrine, Leonurine, Phenylpropamoide,  Esterglykoside in de vorm van Koffiezuur-erutinoside, Flavonoide als Rutoside, Quercitrine en Hyperoside. Daarnaast in erg geringe mate Etherische olie.

MEDISCH

In wijn afgetrokken werd het gebruikt om het hartritme te harmoniseren. Als thee ook ingezet om spanningen op te vangen en bij angstaanvallen. Het werd ook als slaapmiddel en anti-depressivum gebruikt. Het wordt naast als middel bij nerveuse hartproblemen, gebruikt bij problemen met het functioneren van de Schildklier.

Niet gebruiken bij zwangere personen.

GEBRUIK IN DE KEUKEN

Jonge uitlopers en blad wordt zuinig gebruikt als kruid bij eenpansgerechten en braadwerk. Het geeft gerechten een aangename licht bittere smaak en bevorderen daarbij de afbraak van vetten. Het was een traditioneel kruid in erwten-, linzen- en bonensoep.