De hazelaar = Corylus avellana  is in onze streken een oorspronkelijke struik of boom uit de familie van de berken. De kern van de harde noot is eetbaar. Hazelnoot bloeit al vroeg in het voorjaar. Tegenwoordig kan je al in januari hazelaars zien bloeien, terwijl de plant dan nog geen blad draagt.

De hazelaar bloeit door de mannelijke katjes die al lang voor de winter aan de plant zaten en nu echt open staan, maar ook de kleine vrouwelijk bloemen, waarvan de rode stempels zeer opvallend zijn. Zij zijn echt de eerste bode voor de lente. De wind zorgt voor de bevruchting.

De vruchten zijn geliefd bij vele dieren als muizen en zelfs grote vogels. Je moet op tijd zijn om van de vele wilde hazelaars echt een goed maaltje noten te verzamelen.

Trouwens in veel steden staan Turkse hazelaars. Dit is een echte boom, met een soort stekelige, plakkerige bolster, waar je de noten uit kunt halen. Vaak liggen rond de boom heen in het najaar veel clusters noten op de grond. De vrucht van de Turkse hazelaar lijkt erg op de smaak van de wilde hazelaar.

De meeste te koop aangeboden hazelnoten komen van de teelt van specifieke cultivars, die vaak grote noten met minder vlies erom opleveren. Deze hazelaars worden altijd met netten beschermd tegen verzamelende vogels.  De smaak van deze noten is iets minder uitgesproken dan van wilde hazelnoten.

PLANTEN

Wil je hazelaars aan de rand van je terrein en zelf niet echt hazelaars oogsten, plant daar dan gewone hazelaars uit. Het worden snel-groeiende inheemse struiken/kleine boom met half open kroon. Hazelaar heeft voorkeur voor best vochtige lichte klei/leem/zandgrond. De herfstkleur is geel. Bijen, andere insecten en dieren zullen het zeker waarderen en het levert zeker een bijdrage aan het eco-systeem. Kostprijs minder dan 0,45 euro/per stuk. Trouwens als je zelf al een hazelaar hebt staan kan je door afleggen ( simpelweg een lage tak rondbuigen, zodat een deel onder de aarde komt) ze zelf goed vermeerderen.

Wil je hazelaars planten om er echt, goede hazelnoten mee te oogsten ga dan op zoek naar een goede teler daarvan. Goede Europese rassen zijn – Geant de Halle, – Fruhe von Frauendorf, – Garibaldii en Cosford. Witpit Lambertsnoot is een andere soort met wat langere noten. Plant altijd meerdere soorten want anders vindt er veel minder bestuiving plaats. Voor een raszuiver boompje van 60 cm. ben je vaak rond 10 euro kwijt.

INHOUDSSTOFFEN

BLAD: Beperkte hoeveelheid etherische olie (0,04%). Palmitinzuur, Paraffine, Myricitroside, Sasscharose, Taxaxerol en beta-sitosterine.

Hazenootkernolie:  Vette olie met 85% oliezuur, 4% Palmitrinzuur, 0,2% Palmitoleinzuur, 2,5% Stearinezuur en 6,5% Linolzuur. Verder glycerolesters en Phytosterine.

MEDISCH

Hazelnootblad werden wordt als thee tegen krampen gebruikt. Voor medisch gebruik is het een vervangmiddel voor het blad van Toverhazelaar (aderontseking en andere ontstekingen).  Ook de bast van hazelnoottwijgen kan op dezelfde manier ingezet worden. De olie wordt ingezet bij speciale diëtetiek.

HET ROOSTEREN VAN HAZELNOTEN

Roosteren van de gepelde hazelnoten bevordert de smaak. Dit kan je in een oven op 175 °C doen.

Verspreid de noten op een bakblik. Plaats de noten in de oven. Roer na een minuut of drie met een pollepel de noten om. Rooster ze dan nog 3 minuten. Meestal zijn ze dan al voldoende geroosterd, je kunt de geur dan duidelijk ruiken. Rooster ze nooit te lang. Wil je ze zo eten, strooi er dan wat weinig fijn zeezout over. Gelijk na het roosteren de noten uit de oven halen en op een theedoek storten. Door die heen en weer te wrijven verwijder je gelijk alle vliesjes. Nu niet te lang bewaren voor gebruik. Het is lekkerder om telkens als je hazelnoten nodig hebt deze kort voor het gebruik te roosteren. In een kleine gietijzeren steel- of koekenpan gaat het ook prima, maar dan moet je meer roeren of blijven schudden. Nu ook de noten niet te lang roosteren. Eigenlijk hoeven ze en moeten hazelnoten bij het aan-roosteren niet kleuren.

GEBRUIK

Olie geperst uit noten geeft een mooie smaakvolle keukenolie op. De hazelnoten zelf hebben een breed gebruik in onze keuken. Nog groene, niet rijpe noten worden gebruikt om hazelnootlikeur te maken. In vele gebaksoorten worden hazelnoten gebruikt. Ze passen goed bij chocolade en koffie. Zo worden Friese dumpkes traditioneel van gemalen hazelnoten gemaakt. Recept echte Friese dumkes:  http://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/dumkes-streekproduct-friesland/

RECEPT

In het Haagse kookboek  uit 1934 staat een recept voor een ander hazelnootkoekje:

HAZELNOOTSTENGELS

• 200 gram bloem
• 150 gram boter (kamertemperatuur)
• 100 gram basterdsuiker
• 1 eiwit
• 150 gram hazelnoten
• Snufje zout

Rooster de hazelnoten (volgens het recept hierboven), haal in een theedoek de vliezen eraf en maal de noten in een molentje fijn.

Van de bloem, boter, suiker, zout en eiwit maak je in een deegkom een soort sprits deeg.

De hazelnoten na het malen erdoor roeren. Deeg uitrollen tot een lap van ongeveer 1 centimeter dik.

Reepjes snijden van ongeveer 2 cm breed en 6 cm lang. Een bakplaat bedekken met bakpapier. Dun bestrijken met olie en de koekjes ongeveer 2 cm van elkaar leggen. De oven zeker 7 minuten voorverwarmen op 160 °C. De koekjes in ongeveer 20 tot 25 minuten gaar bakken. De oven nadat de koekjes in de oven zijn nog wat lager draaien (125 °C). Ze hoeven nauwelijks te kleuren.

Warm van de bakplaat nemen en laten afkoelen.

• Sommige mensen voegen een beetje bakpoeder toe aan het deeg.
• Halve hazelnoten boven op het deeg drukken ziet er mooi uit.
• Half hazelnoten/ half amandelen smaakt ook lekker.