Het Drentsch Krentenboompje = Amelachier Laevis
Vooral in het oosten van Nederland ziet men in Drenthe, Twente en de Achterhoek in het voorjaar de witte gloed langs bosranden en op landgoederen van de bloesem van het krentenboompje.
De plant wordt dan door bijen en andere insecten rijk bezocht. Het is een plant uit de familie van de Rozen, waarvan je eigenlijk nu wel kunt zeggen dat het een inheemse soort is. Dit geslacht uit de rozenfamilie bestaat uit ongeveer 25 soorten struiken of kleine boompjes, waarvan de helft vruchten oplevert die men kan eten. De plant komt voor op het hele noordelijk halfrond waarvan de meeste afkomstig zijn uit Amerika (waar de wilde vorm in veel gevallen uitgestorven is) maar er zijn ook een aantal soorten die uit Europa en Azië stammen. In Canada loopt een programma om krentenboompjes daar weer aan te planten. Er bestaat best een verwarring over de oorsprong en naamgeving van de verschillende variëteiten van het inheemse krentenboompjes: Amelanchier Ovalis, Vulgaris en Laevis.
De meest geschikte om te eten is Amelanchier Alnifolia. Maar hier groeien vooral het Drents krentenboompje (A.laevis) en het Amerikaanse krentenboompje ( A. lamarckii). Beide leveren eetbare vruchten op, maar ook de bloemen zijn eetbaar. Het Drents Krentenboompje kan men in Drenthe zelf in het wild vinden. In Drenthe, Twente en Limburg kom je ook op meerdere plekken verwilderde krentenboompjes tegen (die in de 19e en 20e eeuw zijn ingevoerd), naast inheemse soorten. De soorten vermengen zich gemakkelijk. Tegenwoordig worden ze vaak geënt door telers aangeboden. In de Alpen groeit ook het Europese Krentenboompje (A.ovalis of A.Vulgaris).
Het krentenboompje bloeit vroeg in april – mei. De vruchten kan men het beste zo vroeg mogelijk in de zomer juni – juli verzamelen, want anders hebben vogels deze opgegeten. De vruchten zijn rijk aan Vitamine. Men kan er goede jam van maken. Door de vroege bloei is het een belangrijke voedselbron voor bijen en andere insecten. De herfstkleuren zijn vaak erg mooi.
Het boompje of struik groeit uit tot wel 10 meter is bladverliezend en houdt van licht vochtige zure of zandgrond. Het zaait zichzelf of door zangvogels gemakkelijk uit. De pitten in de vruchten zijn voor ons licht giftig, maar we lopen daarbij geen enkel risico omdat de pitten voor ons te hard zijn om open te breken.
AANPLANT
Men kan jonge bomen het beste in het winterseizoen planten. Boompje van 60 cm kost ongeveer 12.50 euro. Als je eenmaal krentenboompjes op je terrein hebt staan zorgen vogels ervoor dat ze elders worden uitgezaaid. De zaden van een krentenboom kiemen erg gemakkelijk. De boom doet het goed op zandgrond en heeft wat zon nodig (halfschaduw).
MEDISCH
Thee gemaakt van de bast werd in Noord-Amerika gedronken om de menstruatie te verzachten en te regelen. Ook wordt het gegeven om na een bevalling te herstellen. Ook bij maagproblemen worden de bessen ingezet.
INHOUDSSTOFFEN
Recent onderzoek toont aan dat bessen vers geoogst in juni een hoger niveau van antioxidanten hebben dan andere bessen zoals wilde bosbessen, aardbeien of frambozen. Bovendien bevatten de bessen veel meer eiwitten, calcium en vezels dan bosbessen. En zijn rijk aan vitamine A en C. Het bevat daarnaast veel vezels. 100 gram bessen bevat minimaal 6 gram vezels en dat is ruim ¼ van onze dagelijkse behoefte. Omdat het verder veel antioxidanten en mineralen (ijzer en koper) bevat is het een zeer gezond product.
GEBRUIK
Bloemen voor salades en om nagerechten smaak te geven of te decoreren. Blad en bast kan men het beste in september verzamelen om te drogen voor kruidenthee en medicinaal gebruik.
De vruchten kunnen goed gedroogd worden en als krenten gebruikt worden.
Men kan van de vruchten ook lekker jam maken en voor likeur en wijn zijn ze ook erg geschikt. De vruchten kunnen ook zo vers gegeten worden of in een smoothie verwerkt. De smaak van de bessen varieert echter enorm, maar sommige zijn echt verrukkelijk. Dus gewoon uitproberen.
RECEPTEN
Bij de jam zijn de pitjes hinderlijk, maar net als bij bijvoorbeeld abrikozenjam is het slim om wel een aantal pitje met het inkoken van het vruchtvlees bijvoorbeeld apart in een groot thee-ei of een doekje mee te laten koken om de aparte lichte amandelsmaak af te geven.
Zelf draai ik de vruchten rauw door een roerzeef en kook dan ongeveer de helft van de pitjes aparte mee. Wat rode bessensap of verse rode bessen door de vruchten van het krentenboompje geven nog meer smaak aan je jam.
KRENTENBOOMPJE-BESSEN JAM
De vruchten van jet krentenboompje kunnen variëren in kleur van rood tot paarszwart.
- ½ kilo door de roerzeef gedraaide vruchten van het krentenboompje
- Zeker 1/3 van de pitten van het krentenboompje apart in een doekje
- ½ liter vers bessensap (daarvoor heb je ongeveer 700 gram rode bessen nodig)
- 1 kilo rietsuiker (of geleisuiker)
De vruchten samen met het sap en de pitjes in een zakje tot 2/3 inkoken. De zakje met pitjes dan eruit halen. Suiker roerend toevoegen en oplossen. 8 tot 10 minuten bruisend laten koken. En vervolgens in schone jampotjes doen. Afsluiten en rustig op een houten blad laten afkoelen. De potjes na 10 minuten 15 minuten op zijn kop zetten. De afgekoelde potjes jam van een etiket voorzien en in het donker koel bewaren.
Voor meer informatie en meer recepten kijk op: http://www.nederlands-dis.nl/basis/eten-uit-de-natuur/krentenboompje-uit-de-natuur-of-je-tuin/
Permalink