IJskruid = Mesembryanthemum crystallinum, een eenjarige plant uit de IJskruid-familie. Hoewel de plant uit woenstijn-omstandigheden uit Afrika afkomstig is, groeit en bloeit het hier als eenjarige uitstekend. Maar dan moet de plant wel in de (liefst felle) zon staan. Een droge, rostachtige of zanderige bodem heeft de voorkeur. Je moet de plant eigenlijk niet gieten. In een pot op het balkon doet ijskruid het ook uitstekend, dan moet je de plant terughoudend water geven. Niet sproeien.

Deze eetbare plant is eenjarig en zeker niet winterhard. De plant dankt haar naam aan de dikke en vlezige bladeren die schijnbaar druppels vasthouden, als ijskristallen op een grassprietje. IJskruid groeit oppervlakkig en kruipt – of ligt zo je wil – op de grond. De plant is ontzettend decoratief. IJskruid komt uit West-Afrika. Vandaar verhuisde het mee naar het Middellandse Zeegebied. Daar wordt het al langer geteeld. Hier in de Lage Landen groeit ijskruid opvallend goed. Je zaait de plant vanaf maart en april, om rond midden mei buiten geplant te worden. Liefst in de vollegrond of plant ze in een pot – maar altijd in de zon. In de zomer zie je vaak witte bloemen verschijnen, die zich alleen bij goed weer lijken te openen. Soms heeft het andere kleuren, vooral geel, rood of licht oranje.

VERWISSELING

Als je het zaad koopt, moet je even uitkijken, want er heerst nogal wat verwarring met de ijsplant of middagbloem. Daarvan is de wetenschappelijke naam tegenwoordig Dorotheanthus belhdiformis, maar in de handel wordt vaak nog de eerdere naam Mesembryanthemum criniflorum gebruikt. Deze plant bloeit ook in de zomer rijkelijk in verschillende kleurtinten, maar het blad is niet eetbaar.

AANPLANT uit Zaad

Zaaien: begin april onder glas; eind mei in vollegrond. Plantafstand: 30 x 30 cm; Zaaidiepte: 0,5 cm

Het ijskruid is een woestijnplant die dus van de zon houdt. Hoe meer zon, hoe beter de plant het doet. Als je rechtstreeks in de volle grond zaait, moet je wachten tot eind mei. Zaai breed en dun uit om te voor­komen dat de plantjes te dicht op elkaar staan. Het is bij een koud of nat voorjaar beter om begin april op een warme en droge plaats in een zaaibak – bij voorkeur onder glas – of binnen op een zonnige vensterbak te zaaien. Het kiemt goed, normaal binnen 10 dagen en groeit daarna in het begin snel. Na een à twee weken verspeen je de jonge plantjes en een maand of zo later plant je ze uit op een zonnige plaats in de tuin op een afstand van 30 x 30 cm. Het is een laagblijvende plant die niet door andere gewassen mag overschaduwd worden.

MEDICINAAL

De plant werkt verzachtend en urinedrijvend. Het wordt gebruikt bij de behandeling van ontstekingen van de meerdere soorten slijmvliezen (longen, blaas). Ook gebruikt om geslachtsziekten te behandelen. De bladeren worden gebruikt bij de behandeling van het vasthouden van vocht in de buik, dysenterie en ziekten van de lever en de nieren.

Ook werden de bladeren vroeger gebruikt bij een behandeling voor scheurbuik.

INHOUDSTOFFEN

Het blad kan gewoon al tot 1% Nacl (zout) bevatten, wat extreem veel is. Daarnaast bevat het meerdere organische zuren als appelzuur. Het bevat wel redelijk veel ascorbinezuur. Beperkte hoeveelheid flavonoïde en verder hoofdzakelijk water. De aanwezige alkaloides is verwaarloosbaar.

Pas op met andere Mesembryanthenum-soorten want Mesembryanthenum Expansum en Tortuosum bloeien net zoals IJskruid in de volle zon, maar bevatten de Alkaloide Mesembrin en Mesenbrenin, die vroeger net als cocaïne als roesmiddel gebruikt werd.

Het geplette blad wordt gebruikt als vervanger voor zeep. De plant bindt erg veel water, maar ook zout. Na verdorren van de plant komt dit zout in de grond en maakt het zo veel andere planen onmogelijk op die plek te groeien.

EETBAAR

Als groente pluk je alleen de jonge, malse blade­ren die volledig volgroeid zijn. Ze zien er wat gekreukeld uit, maar zijn beslist te eten. IJskruid wordt net als spinazie of postelein gebruikt. Verwerkt in soepen of salades geeft het een verfrissende, licht zure smaak. Naarmate ze ouder worden gaan de bladeren krimpen en verliezen ze hun sappige smaak. Bij een goede verzorging oogst je tot aan het invallen van de winter. Oogst niet de blaadjes die in de zomer bij grote warmte glinsterende druppeltjes vocht op het blad afzetten. De smaak daarvan is vaak te zout en te bitter.

RECEPT

FETA MET IJSKRUID

• 200 gram ijskruid
• 150 gram feta-blokjes
• rode paprika of kleine cherry-tomaatjes in repen of stukjes
• Wat gehalveerde olijven (liefst zwarte)
• 2 lente-uitjes
• gesnipperd korianderblad of nog beter daslook
• Wat vinaigrette(dus olie en azijn of citroensap)
• zout en peper uit de molen
• Eventueel wat kappertjes fijngehakt

Snijd een stukje van de stelen van het ijskruid af, was het en laat het goed uitlekken. Schik de ijskruidblaadjes op een groot plat bord en verdeel hierover de lente-ui, fetablokjes, paprika of tomaat en gehalveerde olijven. Breng de vinaigrette op smaak met zout en peper en giet deze over de salade. Strooi hier de koriander of daslook over en serveer. Strooi er nu wat kappertjes in stukjes over, maar gebruik dan wel eigenlijk geen zout over deze salade.

Natuurlijk kan je ijskruid ook gewoon met yoghurt eten.