ABSINT-ALSEM = Artemisia absinthium is een kruidachtige overblijvende struik uit de familie van de Composieten. Uit de wortelstok werken zich vaak houterige takken omhoog, soms met een wortel rozet van blad. Al de stengels die grijsbehaard zijn hebben al een sterke geur. Het blad is grijs zijde-achtig viltig en is twee of drievoudig geveerd. De geelgroene bloemen zitten aan lange pluimen en bloeien eind van de zomer en het grootste deel van de herfst. Daarna vormt het zaad (eenzadige nootjes).
Voor ons huis hoog aan een bergweg in de Pyreneeën stond een grote bos grijsviltige bladeren.
In de zomer kwamen daar kleine gele knopachtige bloemen aan. Het rook daar altijd licht bitter, maar niet onaangenaam. Soms stopte er een voorbijganger bij ons huis en vroeg dan vaak of hij wat takken van onze struik mocht plukken. Daar hadden we normaal geen moeite mee, want de kruidachtige plant groeide behoorlijk over de weg heen. Pas veel later hoorden wij van onze oude Franse buurman dat het absinth-alsem was dat bij onze voordeur groeide. En dat al tientallen jarenlang die uit onze voortuin geplukt werd om er dan thuis de zeer sterke maar omstreden drank Absinth mee te maken.
Zelf hebben we toen ook maar volgens zijn recept zelf absinth met zijn destilleerketeltje gemaakt en het smaakte behoorlijk verslavend lekker.
In Nederland staat Absinth-alsem op de Rode lijst van beschermde planten en is in het algemeen behoorlijk afgenomen. Dus kom je deze plant in het wild tegen, pluk er niets van. Men kan de plant nog vinden op enkele plekken zoals soms langs de Rijn en de Waal, op Goeree, in Zeeland, in de Zuid-Hollandse duinen en in Zuid-Limburg. Dat is juist een reden om deze plant wel in je tuin te plaatsen. Misschien in de eerste plaats niet om er een sterke likeur of bitter mee te maken, maar om als natuurlijke bestrijdingsmiddel tegen mieren, vlooien, bladluis en slakken te gebruiken. Een aftreksel van een handvol bladeren met knoppen op een liter water, kan men afgekoeld daarvoor gebruiken.
Verder is absint-alsem gekookt met water een goede verfstof voor textiel en wol.
AANPLANT
Zaaien van maart-april in een zaaibakje of van april-juni op een zaaibed: daarna één keer verspenen en vervolgens uitplanten. (Zeker 40 x 40) Houdt er rekening mee dat absinth best hoog groeit tot 1.20 hoog uit. En maakt door zijn inhoudsstoffen dat andere planten het in zijn directe omgeving niet goed meer doen. Het is goed te drogen in bosjes gebonden in maximaal 14 dagen. Oogsten rond de bloei. Gedoogd kruid wordt gebruikt om vlooien, bladluis en aardvlooien te bestrijden.
MEDISCH
Thee getrokken van het kruid werd voeger gebruikt bij maag, lever en galproblemen. De thee werd beperkt gegeven (normaal dagelijks gebruik: op een liter kokend water 1 – 1.5 gram fijngesneden kruid).
Vroeger werd er vaak ook met gedroogd blad kruidenthee gezet. De knoppen van absinth-alsem werden vroeger veelal ook medisch gebruikt onder andere als sterk ontwormingsmiddel.
Absinth-alsem nooit gebruiken bij zwangerschap, het kan abortus opwekken.
INHOUDSSTOFFEN
Plant bevat 0,2 tot 1,5% etherische olie, waarvan de samenstelling afhankelijk va de standplaats en soort varieert. Het bevat in ieder geval (+)-Thujon, cis-Epoxyocimine, trans-Sabinylacetaat en Chrysantheenacetaat. Verder Sesquiterpene als alfa-Bisabolol, beta-curcumene als ook Spathulenol. Ook bevat het sesquiterpenlaction-bitterstoffen als Guajanolide Absinthine (0,2 – 0,28%) en Absinthine, Artab, Matricine en Flavonol-glykoside.
De belangrijkste functie was om vermouth en absinth er mee te bereiden. De smaakstoffen die absinth-alsem bevat, zijn voornamelijk Absintine en het giftige Thujon. Vanwege de giftigheid van Thujon en de vermeende werking daarvan in de drank Absinth werd in vroegere tijden Absinth dan ook in veel landen (en natuurlijk ook in Nederland) verboden. Tegenwoordig weten we dat men de gebruikelijke samenstelling van Absinth de thujon erin eigenlijk niet schadelijk is. Een heleboel kruiden bevatten ook Thujon: zoals Salie, Jeneverbessen, Bijvoet, Wilde Marjolein en Boerenwormkruid. En zonder die stof smaken ze eigenlijk niet zo lekker.
(Tegenwoordig zijn er in Europa ook exacte richtlijnen hoeveel Thujon etenswaren en dranken mogen bevatten en kunnen we nu meten hoeveel Thujon een drank bevat).
De giftigheid van absinth in vroegere tijden kwam waarschijnlijk niet door de gebruikte alsem en de hoeveelheid Thujon in absinth, maar door de alcohol van slechte kwaliteit (men is toen ook niet voor niets spiritus kunstmatig blauw gaan kleuren) en door chemische stofjes als koperverbindingen om het drankje groen te kleuren. Het heette ook niet voor niets de Groene Engel.
Vanwege de erg bittere smaak zal men normaal niet snel teveel giftige stof Thujon met absinthalsem naar binnen kunnen krijgen.
EETBAAR
De plant wordt als keukenkruid gebruikt bij het braden van vet vlees, wild en gevogelte. En bij diverse kruidenlikeuren en sterke dranken.
RECEPT
Zelf ABSINTH maken is beste veel werk. Een zeer uitgebreid recept staat op Nederlands Dis: http://www.nederlands-dis.nl/uncategorized/dranken/uit-de-natuur-of-je-tuin-absintalsem-of-absinth-alsem/
Een andere drank met absinth gemaakt was een hele tijd ook erg populair. Dus laten we nu Vermouth gaan maken.
VERMOUTH is een drank waar ook absinthalsem een bestanddeel van is.
Nu vind ik het in een James Bond mix drankje met gin eigenlijk niet zo lekker. Met vermouth kan je wel heel lekkere sausjes maken (al is het niet echt traditioneel Nederlands). In os land werd absint in de vele kruidenlikeueren en bitters vaak gebruikt. Net als die bitters en kruidendranken is ook vermouth is in ons land een aardige periode erg in geweest. Dus dan gaan we het zelf maar maken.
Maak het zelf door 1 liter droge witte wijn te gieten in een grotere stopfles met de volgende kruiden:
- 10 gram absintalsem
- 10 gram salie (gekneusd)
- 5 gram gekneusde koriander
- 4 gram hyssop (stukjes)
- 4 gram gedroogde tijm
- 3 gram bijvoet (losgepleusd)
- 3 gram engelwortel (fijn)
- 3 gram kalmoeswortel (fijn)
- 2 1/2 gram anijszaad, gekneusd
- 1 gram gemalen kruidnagel
- 1 gram gemalen kaneel
- 1 gram geraspte nootmuskaat
- 2 gram vanillepeul vermalen
Zet de pot afgesloten weg op een plek op kamertemperatuur. Gezien de kruiden die vermouth naast absintalsem bevat, zal het thujon percentage wel hoger zijn dan van Absinth als drankje.
Smaak de drank naar vermouth dan de wijn door een doek zeven en in flessen gekoeld bewaren.
Een klassieke Martini bestaat uit 4 delen goede gin, 1 deel droge vermouth en een olijf op een stokje. Als versiering mag er een krulletje citroenschil over gedrapeerd zijn. Wel of niet of vermalen ijsklonkjes of hele ijsklonten koel serveren.
Om deze drank te maken heeft men wel een mooie kruidentuin nodig, maar een paar takjes kan men altijd wel in een lokale klooster-kruidentuin oogsten (wel natuurlijk even van tevoren vragen!?).
//
Vorige week heb ik een plantje gekocht van de Alsem…kan ik het ook in een pot zetten? Ik ben bang dat het de andere planten in de omgeving geen goed doet in de volle grond….
//
1 plantje geeft geen probleem. Bij mij groeit er nog steeds van alles langs.