Duindoorn = Hippophae Rhamnoides is een struikachtige plant uit de Duindoornfamilie. De plant kan wel tot 2 tot 5 meter uitgroeien en levert mede door de stekels aan de takken en de warrige groei bijna ondoordringbare stroken met duindoorn op. De plant bloeit al vroeg in het jaar in april-begin mei.

De mannelijke en vrouwelijk bloemen zitten aan andere planten. Deze kust en duinbewoner wordt daarbij door de wind bevrucht. Toch in Duindoorn in de kuststrook een belangrijke waardplant, vooral voor meerdere soorten dag- en nachtvlinders. Duindoorn groeit van nature op open kalkrijke, voedselarme duinen. Ze groeien het liefste in de volle zon en kunnen erg goed tegen zilte grond en zeewind. Behalve in de duinen vindt men in ons land en Vlaanderen duindoorn ook op sommige plekken aan de rand van de Veluwe, maar ook elders op vergelijkbare omstandigheden in het binnenland. Soms groeit duindoorn door aangevoerd zand langs spoordijken en grindranden.

De duindoorn leeft in symbiose met een bacterie van het geslacht Frankia die in wortelknolletjes stikstof bindt. Dit proces vindt vooral plaats in jonge wortels. Door de stikstoffixatie is er lokaal meer stikstof in de grond aanwezig waar omliggende planten ook hun voordeel mee kunnen doen. Daardoor groeit er vaak brandnetel onder duindoornbomen. Ook jonge uitlopers en zaden groeien alleen maar uit in grond waar deze bacterie in aanwezig is.

De vruchten van de duindoorn worden 6 tot 8mm groot, zijn erg zuur en bevatten veel vitamine c. Het schijnt dat de zure smaak enigszins verminderd wordt door vorst. Vogels zijn dol op deze bessen. Ze kunnen van eind van het jaar tot februari geoogst worden. Duindoorn wordt in Kasachstan gekultiveerd geteeld.

Voor meer informatie over duindoorn: https://www.permacultuurnederland.org/planten.php?zoek=&laag=&functieSER=Tjs=&page=8&pid=43&sort=

En botanisch in de lage landen: https://wilde-planten.nl/duindoorn.htm

AANPLANT

Plant wordt algemeen aangeboden. Per 10 stuks jonge planten in pot betaal je rond de 3 euro per stuk.

Informatie over verschillende cultivars duindoorn: http://www.houtwal.be/vakartikels/besvruchten_morus_sambucus_vitis/hippophae.htm

Groeit graag in kalkrijke, arme grond (waar het liefst de bacterie frankia in zit). Plant altijd naast vrouwelijk struiken een of meerder mannelijke exemplaren, als je wilt dat de struik royaal bessen gaat geven. Een grootvruchtige soort duindoorn is “Rockanje”. Is erg geschikt als niet doordringbare afscheiding te planten, zeker in gebieden dicht bij de kust. Want de plant kan tegen zilte grond en zeewind.

Een specifieke geënte ondersoort wordt Hippophae rhamnoides turkestanica genoemd. Deze soort kan verder van de zee groeien en groeit ook zonder aarde met de bacterie Frankia erin.

MEDISCH

Duindoorn wordt gebruikt bij luchtwegontstekingen.

DUINDOORNOLIE wordt veel medisch gebruikt.

“Oleum Hippophaes” kan worden gewonnen uit de zaden of uit pulp van de vrucht van de duindoorn. De vetzuursamenstelling verschilt daarbij aanzienlijk. Linolzuur en alfa-linoleenzuur zijn in deze olie de belangrijkste vetzuren. Daarnaast bevat het ongeveer 65% enkelvoudig onverzadigde vetzuur palmitoleïnezuur (een omega-7-vetzuur) en het verzadigde vetzuur palmitinezuur. Een best uitzondelijke combinatie die daarbij zo rijk is aan tocoferolen, tocotrienolen en plantensterolen. Bovendien bevat de pulpolie vooral hoge niveaus van caroteen en carotenoïden

Duindoornolie wordt ingezet voor symptoomverlichting bij mensen met droge slijmvliezen. De vette olie bevordert de wondgenezing. Het is ingezet bij atopische dermatitis, echter met te weinig resultaat. De zaadolie wordt gebruikt in cosmetische producten. In Mongolië, Rusland en China, wordt de pulpolie ook uitwendig gebruikt om brandwonden te behandelen van als gevolge van straling. Ook in Oost-Europa bij de behandeling van stralingsschade gebruikt, bijvoorbeeld bij röntgenstralen of zonnebrand.

Schadelijke werking van de olie is niet bekend.

INHOUDSSTOFFEN

Bessen: Veel Vitamine – Vitamine C 0,1 tot 1,4%, Vitamine E 0,1 tot 0,2 % – Appelzuur, Chinazuur, Azijnzuur, Carotinoide, Suiker, Flavonoide zoals Aglyka Quercetine, Kamferolie en Iso-rhamnetine. Verder 7% vette olie en Aromastoffen.

EETBAAR

De bessen zijn zo zuur, dat ze rauw voor ons oneetbaar zijn. Maar gekookt zijn ze geschikt voor jam, gelei, siroop en om er likeur en andere drankjes mee te maken. Wordt toegevoegd aan andere fruitconserven om de smaak en extra toevoeging van Vitamine C.

RECEPT

DUINDOORNJAM

Neem 1 kilo duindoornbessen (pluk ze het best na een periode met vorst, ergens in de winter).

Laat de bessen na ze gewassen te hebben sudderen op een laag vuur met het aanhangend water.

Als het ene prut is geworden passeer je de massa door een zeef, goed wrijven om de pitten eruit te krijgen en al het vruchtvlees in je jam te krijgen. Voeg dan ½ kilo rietsuiker en het sap van 1 citroen erbij. Goed roeren op een redelijk vuur laten indikken.

Meestal is een 15 minuten voldoende, maar je kunt het controleren door een druppel jam op een koud schoteltje te doen. Als het gelijk geleert is de jam klaar. Anders nog wat langer laten inkoken. Wel regelmatig roeren over de bodem. In goed schoongemaakte potten doen. Deksel erop en na 15 minuten een minuut of 10 op zijn op laten afkoelen.