PLANTEN IN DE SPOORKUIL

Van ABEEL tot en met BOERENWORMKRUID

Abeel,  Witte           Populus alba                Boom Inlands               Niet eetbaar, groeit wel snel.                             

Naast de Witte Abeel komt hier nog een Grijze Abeel voor, maar dat is waarschijnlijk een kruising. De Witte Abeel ( wordt soms Zilverpopulier genoemd) dus horend bij de familie van de Wilgen, kan wel 25 meter hoog worden , met een kroon van 10 meter. De twijgen zijn viltig behaard, het blad aan de bovenkant donkergroen, onderzijde grijzig, witviltig. Kan goed tegen wind. Wordt in ons land vaak als windkering geplant.  Welke soort Abelen nu precies in de Spoorkuil groeien, is zo waarschijnlijk niet vast te stellen. Witte Abelen zijn in het verleden vaak met de Canadese populier gekruist, maar zo rechtlijnig blijft de afstammeling van de Grijze Abel toch ook niet te zijn.                              http://www.boom-wijsheid.nl/index.php/2021/04/22/abeel-grauwe/

De knoppen worden medisch gebruikt bij reuma en jicht. (bevatten Fenolglykosides als Salicine en Populine).     

Abeel is een waardplant voor de Kleine Weerschijnvlinder (Apatura ilia) en de Grote ijsvogelvlinder (Limenitis populi).      Hout van de Abeel is weinig duurzaam en verrot vaak snel.

Akkerkool

 

Akkerwinde     Convolvulus Arvensis     Windend                                               Medisch ( werkt Laxerend). 

Vroeger noemde wij deze plant pispotjes. Maar de bloemen ruiken veel aangenamer dan een po. Ondanks dat de plant licht giftig en laxerend is, wordt de plant en de wortel  in meerdere landen zowel rauw als gekookt voor of in gerechten gebruikt. Er wordt ook laxerende thee van gezet. De plant bevat meerdere medisch zinvolle stoffen.

Akkerwinde is één van de waardplanten van de vlinders Windepijlstaart (Agrius convolvuli) en Sneeuwwitte Vedermot (Pterophorus pentadactylus).  Meer informatie: wilde-planten.nl

 

Appel Malus domestica             Boom/Struik                     Eetbaar                                                            Appelbomen zijn bij meerdere pogingen om de spoorkuil van bomen te voorzien aangeplant. Daarbij heeft men nooit die condities geboden, die een goede groei mogelijk kan maken. De spoorkuil is door jaren gebruik een behoorlijk vervuild terrein, waar in de bodemlaag veel resten van sintels, kolen en brokken van baksteen en andere delen van gebouwen te vinden zijn. Daarnaast is het terrein ook als vuilstort en afvalverwerking gebruikt. In de oorlogsperiode is deze zone ook nog herhaald gebombardeerd. Dus zal door al deze invloeden met zekerheid vol zitten met zware metalen en andere stoffen, die wij tegenwoordig zeker niet in ons voedsel zouden willen aantreffen. Het afrukken van bloesem en takken met rijpe appeltjes heeft de bomen ook geen goed gedaan.   Appel (Malus communis) is een boom die in veel soorten is gekweekt. Bomen kunnen wel 10 meter hoog worden. De bloei in het voorjaar is vaak erg mooi, met witte bloemen, die aan de rand rood of roze kunnen kleuren, vaak in kleine trossen. Geurende vruchten, die groen, geelachtig, rood, glanzend of dof, zoet of zuur kunnen zijn.  Wil je meer over appels weten: http://www.natuur-keuken.nl/eten/appels-om-te-eten-mee-te-koken-of-voor-sap-of-cider/

Appel (Malus) is de waardplant van deze zaagwesp. De appelboom is een van de meest aantrekkelijke fruitbomen voor vlinders. Zeker achttien nachtvlindersoorten gebruiken de appel als waardplant. Maar die zul je nooit samen vinden. Maar ook de eikenblad-nachtvlinder (Gastropacha quercifolia) vindt men vaak in een appelboomgaard. Ook de vlinders van de familie van de schoenlappers zijn dol op appels. Van het valfruit eet de Atalanta veel voor de lange trektocht terug naar Afrika of in overwintering gaat. De Kleine Vos, Gehakkelde Aurelia en Bont Zandoogje lusten rottende appels. Ook Hommels zijn dol op de bloesem, maar vaak ook op rot fruit, net als wespen, die vaak Atalanta’s daar proberen weg te jagen.

Amarant (meerdere soorten) .                             Kruid                                    Eetbaar                                         

De diverse amarant-soorten zijn waardplanten voor lange rijen van vlindersoorten, zoals de Meldevlinder.

 

 

Averuit, Wilde Artemisia campestris                      Beschermde plant, vroeger ingezet als vrouwenkruid

Zeldzaam in Nederland op beperkte plekken voorkomende plant. Groeide vroeger al op de ijstijd zandduinen rond de stad. Doordat als open schietzone rond de versterkingen van de stad dit deel boomvrij is gehouden, heeft de plant zich vanaf de IJstijd en zelfs na het graven van de spoorkuil zich kunnen handhaven. Aan de Bottendaal-kant van de spoorkuil staan er erg veel, aan de kant van het Willemskwartier slecht een paar. Ook op het rangeerterrein bij de Wolfskuilstonden wilde Averuit. Schijnbaar zijn ze bij het opschonen van dat deel verwijderd.

Op een struik lijkend kruid. Uit de kleine hoofdjes van 3 mm breed met bloemetjes weten we dat het een composiet is. Deze soort wordt door de wind bestoven. De stengels zijn taai en rood bruin van kleur. De bladeren zijn ingesneden en meervoudig geveerd, terwijl de bladslippen maar 1 mm breed zijn. Beharing is in het voorjaar aanwezig, maar in de zomer is de beharing op de bladeren niet meer te vinden. Het is een overblijvende plantensoort met een grote ondergrondse wortelstok. Zeer zeldzame soort, naaste familie van de Bijvoet en Absint Alsem. Aan de Nederlandse kust in kustduinen groeit hier en daar een Maritieme versie van de Wilde Averuit.

Een aantal, maar meestal zeer zeldzaam voor komende motten-soorten heeft de Wilde Averuit als waardplant. De Bijvoetdwergspanner (Eupithecia innotata) – een nachtvlinder leeft ook op de Wilde Averuit.

 

Berk (Zachte & Ruwe)                 Betula Pubescens en Verrucosa                Boom/struik

Oorspronkelijke boomsoort. Pionierboom. Zowel de Ruwe als Zachte Berk inheems. De plant is een windbestuiver. Daardoor wordt de berk snel over grote afstanden verspreid (pionierboom). Jong blad eetbaar. Boomsap wordt in het voorjaar afgetapt.

De berk leeft op veel plekken in symbiose met de vliegenzwam, die je dan ook veel onder berkenbomen tegenkomt ( alleen in de spoorkuil komen Vliegenzwammen niet voor). Berken kunnen worden aangetast door roest, de berkenwants en door de heksenbezem een woekering die door een schimmel wordt veroorzaakt. Berk is waardplant voor onder andere de nachtvlinder – berken-eenstaart (Drepana falcataria), maar ook voor andere vlinders zoals de berken-orvlinder (Tetheella fluctuosa).

Bezemkruiskruid Senecio inaequidens      Vaste plant                        Giftig.

Het heet bezem-kruiskruid omdat als je de plant uittrekt, het op een ouderwetse bezem lijkt. Plant heeft zich in korte tijd over Europa verspreid. In de spoorkuil kun je nu zien dat de plant precies langs de paden groeit, waar regelmatig is gemaaid. Waarschijnlijk is de plant hier met het maaien van de loopbanen verspreid. Net als andere kruiskruid-achtigen bevat de plant giftstoffen om niet opgegeten te worden. De planten worden behalve beperkt door schapen, eigenlijk niet door grazers gegeten.

Meerdere soorten Wantsen ( kleine insecten horend tot dezelfde onderorde als bladluizen, vaak met stevige stankklieren) kunnen voedsel vinden op Bezemkruiskruid ( ook op Kamille en Bijvoet), maar leven zeker niet enkel op deze plant.

 

Blaas-silene Silene Vulgaris                  2 jarig                                   Eetbaar ( voor de bloei verzamelen)

Mooie . door de belletjes-bloemen zeer herkenbare tuinplant.

Waardplant voor een dagvlinder: silenedwergspanner

Blauwe druifjes Muscari botryoides                                                              Bolgewas.     Afkomstig vooral uit Zuid Europa, hier verwilderd.   In de Spoorkuil zeker door buurtbewoners aangeplant. Blauwe druifjes zijn een licht giftige asperge-soort.                                                                                   

Deze plant is aantrekkelijk voor hommels, wilde (zand)bijen en honingbijen als voor vlinders.

 

Boerenwormkruid Tanacetum Vulgare        kruid

Beperkt Eetbaar/Medisch gebruikt (bevat in geringe mate , net als Absint en Salie het giftige Thujon).

Werd vroeger veel gebruikt als wormenmiddel. In meerdere streken was het gebruik om begin van de zomer pannenkoeken te bakken met vele jonge boerenwormkruidbloemen er door.

Vooral gedroogde boerenwormkruidblomen werden gebruikt als goedkope vervanger voor foelie en nootmuskaat. Vanwege de sterke bittere smaak moet men dit wel heel spaarzaam gebruiken.

Boerenwormkruid is waardplant voor allerlei vlinders en microvlinders. Daarnaast bezoeken allerlei soorten bijen Boerenwormkruid en is het de waardplant voor de Boerenwormkruidblindwants.