Tuinmelde =Atriplex hortensis  is een plant uit de Ganzevoetfamilie (Amaranten). In deze familie treft men heel verschillende eetbare planten aan. Planten die het erg goed doen in een droge, zeg maar woestijnachtige omgeving. Planten die het goed doen in een zoute omgeving  en planten die juist erg goed gedijen in een natte omgeving. Tuinmelde hoort bij deze familie. Het wordt ook wel “rode”spinazie genoemd. In Duitsland noemt men het ook “meel-“kruid of Spaanse spinazie.

Tuinmelde is een weinig bekende, zeer oude groente. Het werd vroeger vrij vaak in moestuinen als groente geteeld. Tuinmelde  is gekweekt uit de overbekende, vaak als lastig onkruid bekend staande melde. De plant kan snel-opgroeien tot wel 1 meter hoog. Vooral gekweekt voor het blad, dat pijlvormig, licht gegolfd en zeer zacht is. Het was echt de zomerse vervanger voor spinazie. Het wordt net als spinazie bereid en ook in salades gebruikt.

Juist met hartige gerechten komt de smaak ervan goed tot zijn recht.

In de natuur komt  Uitstaande melde – Atriplex patula overal in de Lage Landen voor. De Latijnse naam atriplex = niet- voedend geldt voor deze plant zeker. Daarnaast nog vooal aan de kust enkele ander soorten als Speisvormige Melde ( al of niet gesteeld) en alleen kort aan de kust nog soorten als kustmelde en gelobte melde.

TEELT

Tuinmelde kan op elke grondsoort uit zaad geteeld worden. Omdat het de neiging heeft snel door te schieten is het slimmer of steeds een kleine hoeveelheid te zaaien en steeds een week of twee later weer. Na 4 tot 5 weken kan men het blad al oogsten.

Er bestaan tuinmelde soorten met extra groot blad, daarnaast bestaat ook blonde of gele melde met een geelgroen blad. En een tuinmelde met een rood of beter gezegd bijna paarsblad.

Zaaien van half maart tot eind augustus. In het wild kan men uiterst terughoudend het blad vooral in mei, juni verzamelen. De rest van het jaar is voor de plant zijn naam atriplex = niet-voedend van toepassing.

Om zelf eigen zaad te oogsten laat men een aantal planten die in april gezaaid zijn doorschieten, dan kan men in augustus royaal het zaad verzamelen.

INHOUDSSTOFFEN en Medisch gebruik

De plant bevat ASaponinen als Oleanolzuur en Aglykon, verder Betalaine als Amaranthine en Betaxanthine, Flavonole stoffen als Quercetine en Kamferolie, Eiwitten, Sporen van ijzer, koper, mangaan en zink en tot 10,3% oxaalzuur.

Melde werd vroeger voor het reinigen van ons bloed gebruikt. Daarnaast bij blaas en nierproblemen, bij longziektes en als middel tegen bloedingen.

GEBRUIK IN DE KEUKEN

RECEPT uit 1933 van de zusters van de heilige Franciscus.

De melde wordt, nadat het van de stelen en bloemen ontdaan is, goed gewassen. Vervolgens in ruim water een uur weggezet, zodat de bitterstoffen er uit onttrokken worden.

Daarna schud men ze droog en snijdt ze heel fijn. Bereiding als spinazie .

Men kookt de melde in licht gezouten water 8 tot 10 minuten. Men druk het vocht uit de gekookte melde. 50 gram boter smelt men en klopt men met 2 ei-gelen schuimig ( niet laten koken). Men voegt er wat geraspte nootmuskaat door en mengt hier de melde goed door. Wat zout of een klein beetje sterke bouillon maakt het gerecht nog lekkerder.

Serveren bij ham, rollades en gebraden kalfsvlees.

Voor een recept van pasta met de rode tuinmelde-bladeren: http://www.mergenmetz.nl/recepten/groente/melde/pasta-met-rode-tuinmelde/

GROENTE VAN ALLE TIJDEN