KOOLRAAP( ook Knolraap of Rutabanga) werd traditioneel hier veel gegeten, maar speciaal in Friesland. Daar werd traditioneel ook veel koolraap verbouwd. Het behoort tot de familie van de kool. Deze dikbuikige knol groeit, in tegenstelling tot andere koolsoorten, (half) onder de grond. De koolraap is waarschijnlijk ontstaan uit een kruising tussen kool en knolraap.

Het is een mooie decoratieve, maar echt eetbare plant, die ook vrolijk groeit in een klein plantbed  in een gemengde eetbare tuin of bij teelt in een verhoogd bed volgens de principes van permacultuur.

GROENTE: Pas vanaf oktober en vervolgens tot aan april wordt koolraap aangeboden. Dus is in feite een echte herfst- wintergroente.  De knollen zijn in de winter, niet aangesneden langer houdbaar, zeker in een kelder of onder zand. Maar drogen wel snel uit.

De ruwe groengele  of roodgele schil moet verwijderd worden en het vruchtvlees wordt altijd gekookt of gestoofd gegeten. De gele of witte, geurige knol heeft dan een zachte, zoetige eigen kenmerkende smaak.

AANPLANT in de moestuin of elders in een eetbare tuin of voedselbos

Zaaien op een zaaibed of gelijk ter plekke vanaf eind mei tot eind juni. Niet eerder zaaien, want dan geven de planten houterige knollen. Dus ze zijn geschikt als nateelt, na bijvoorbeeld spinazie of een andere vroege teelt. De grond heeft daarvoor niet weer bemest te worden. Alleen moet koolraap altijd voldoende water hebben en de grond niet echt uitdrogen. Mulching helpt erg bij deze teelt. Per vierkante meter heb je minder dan 1 gram zaad nodig. Uitplanten of uitdunnen tot ongeveer 40 x 40.

Hollandse Roodkop, Friese Gele Paarskop en de helemaal witte Witte Groenkop zijn goede oude rassen, die niet allemaal zo gemakkelijk te koop zijn. Bolster levert een soort de Friese Gele, wel een ras met echt zacht vlees en niet gevoelig voor lichte nachtvorst. Voor deze plant wel het volgende jaar een andere plek in je tuin zoeken.

Koolraap is voor een koolsoort weinig gevoelig voor ziektes en belagers

Oogsten van eind september (kleine koolraap) tot midden december. Koolraap kan tegen vorst, maar bij strenge vorst bevriezen de knollen wel. Koolrapen worden ook gebruikt als veevoer.

INHOUDSSTOFFEN en GEBRUIK

De koudgeperste olie gewonnen uit de zaden van deze koolsoort bevat vette olie bestaande uit 90% Tri-glycride  met onverzadigde vetzuren: Ercusazuur, Ikiezuur, Linolzuur en Linoleenzuur. Verder Sterole als Sitosterol, Campesterol en Brassica-sterol.

Wordt in de bereiding van medische zalven ter vervanging van olijfolie tegenwoordig vaak gebruikt.

Daarnaast wordt de olie als spijsolie gebruikt, maar ook als smeermiddel bij apparaten.

GEBRUIK in de KEUKEN

In

• Soepen
• Gekookt in blokjes met ui en spek (of tofu)
• Tot puree gekookt (al of niet met aardappels) met een klontje boter, room en/of geraspte kaas
• Stamppot met rauwe andijvie
• Gekookt met een traditionele saus zoals mosterd-, kaas- of kerriesaus.

• Vroeger ook vaak gekookt met suiker met kaneel erover gestrooid
• Gestoofd in room, citroensap en kruiden als tijm of oregano

VOLGENS HET RECEPT VAN MIJN FRIESE SCHOONFAMILIE TIJDENS  DE TWEEDE WERELD OORLOG IN BIRDAARD (FRIESLAND) WERD KOOLRAAP VAAK ALS STAMPPOT MET GORT GEGETEN.

OORLOGSSTAMPPOT

• ¾ kilo kruimige aardappels (geschild en in stukken gesneden)
• ¾ kilo koolraap( geschild en in stukjes)
• 150 gram gekookte gort
• 100 gram nagelkaas in zeer kleine blokjes of geraspt.
• wat raapolie of reuzel
• ½ ui (fijngesneden)
• Zout en peper

Zet de stukjes koolraap op met weinig zout en een bodempje water. Voeg na 10 minuten de aardappel in stukken toe. Voeg zo nodig wat extra water (of bouillon) toe. Kook alles nog ongeveer 15 minuten, in ieder geval tot alles gaar is. Stamp de koolraap en aardappel tot een grove puree. Maar houdt na het afgieten het kooknat apart. Voeg de gekookte gort toe en warm alles op een laag vuur op.

Bak in een aparte pan de ui bruin in wat reuzel. Maak op smaak met zout en peper. Schep de ui en de kaas door de stamppot en schep alles voorzichtig om. De grote pan met deze stamppot werd door de hele familie en de onderduikers elke keer helemaal leeg gegeten, want iedereen was er dol op.