Goudsbloem (Calendula) is een eenjarige plant oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa. Het is familie van de composieten.
De bloeitijd is van juni tot eind september, soms zelfs later. De bloemen zijn stervormig geel, goudgeel of oranje. De hele zomer kunnen ook de bloemen geoogst worden. Hele planten het best in juli bij de wortels afsnijden en op droogramen of in bosjes opgehangen drogen. Ook de bloemen zijn de hele zomer te drogen. De plant groeit 30 tot 50 cm. hoog. De bladeren zijn groen, harig en peddel-achtig van vorm. Het zaait zichzelf gemakkelijk uit vanuit eigen zaad. Het is een plant met sterke geneeskundige kwaliteiten en zowel het blad als de bloem is eetbaar. Vroeger werd goudsbloem gebruikt als goedkope vervalsing van echte saffraan. Rond goudsbloem zijn veel sages en verhalen ontstaan. Het wordt gekoppeld als kroningsbloem aan het huis Oranje, maar ook Maria wordt er mee vereerd, vandaar dat het in Duitsland ook “Mariagold” en “Marienrose” heet.
Hildegard Von Bingen beschreef het gebruik van deze plant al in de 12 eeuw.
Goudsbloem is een waardbloem voor heel veel vlindersoorten. Dat is al een reden om deze plant met andere vlinderbloemen royaal in je tuin te zaaien.
Uit de zaden gewonnen goudsbloemolie wordt gebruikt als milieuvriendelijke verfverdunner.
Langs het huis geplant, houdt het mieren tegen.
AANPLANT
Goudsbloemzaad en zelfs jonge plantjes kunnen wel wat vorst verdragen. Daardoor kun men het zaad al wat vroeger buiten zaaien, eind maart – begin april. Het kan ook binnen in potjes voor-gezaaid worden (vanaf half maart, dus niet te vroeg want de zaailingen groeien snel). Het zaad kiemt snel, binnen een dag of 7 tot 10.
Buiten zaaien in april kan ook, alleen duurt de kieming een weekje langer (omdat de lucht- en grondtemperatuur lager is).
Men kan van oude planten trouwens elk jaar weer erg gemakkelijk zelf zaad winnen.
INHOUDSSTOFFEN
Bloemen: triterpensaponine ( een glykoside van Oleanolzuur), triterpen-alkohol, Sterole, Carotinoides, flavonoiden, qlykoside van Quercertine en Iso-rhamnetine, cumarine en aether.
Gedroogde planten bevatten Etherische olie, carotinoiden, Saponinen, Phytosterol en een bittere stof Loliodide.
MEDISCH GEBRUIK
Bloemen worden traditioneel vooral ingezet bij wondgenezing.
De hele plant werd ook gebruikt bij wondbehandeling, maar ook als gorgelmiddel en als middel om het maandelijkse menstruatie te reguleren. Daarnaast als middel om de galvorming te bevorderen. Dus gebruikt bij gal- en lever-problemen.
Calendula is wond-samentrekkend, huid-herstellend en desinfecterend. En is in heel veel zalven en tincturen te vinden.
RECEPTEN
WORTELSOEP met goudsbloemen
- 1 liter groentebouillon
- 1 eetlepel boter of scheutje olie
- 1 courgettecourgette
- 1 rode ui
- ½ stengel prei of 2 bosuien
- 1 teentje knoflook
- ½ kilo wortelen (mag zowel waspeen als winterwortel zijn)
- Eventueel wat kurkuma (geelwortel)
- Wat zoete paprikapoeder
- 1 takje tijm
- Kleine handvol goudsbloembloemen
- Wat bieslookstengels of wat fijngeknipte peterselie
Snij de groente grof, behalve 50 gram van de wortels die men een dunne reepjes snijdt (julienne). Bak de ui aan tot het begint te kleuren. Voeg dan de geelwortel, de tijm en het paprikapoeder toe, samen met de prei en knoflook. Even alles aanbakken en de dan de groentebouillon met gewone wortel erbij. Alles een kleine 15 minuten doorkoken en de soep vervolgens met een blender fijnmaken of door een roerzeef passeren.
Dan de dunne reepjes wortel erbij en alles op een laag vuur nog 5 minuten laten doorstoven. De soep op smaak maken met peper, zout en eventueel wat honing. De bloembaadjes er door strooien en na het uitscheppen garneren met wat sprietjes bieslook of de peterselie in stukjes en eventueel een goudsbloem.
Wat slagroom of zure room smaakt er lekker door.
HEEL VEEL ANDERE RECEPTEN MET GOUDSBLOEN op de site Nederlands Dis: http://www.nederlands-dis.nl/dis/hoofdgerecht/uit-je-tuin-en-soms-verwilderd-hier-uit-de-natuur-goudsbloem/