
De TAMME KASTANJE = Castanea Sativa is een boom oorspronkelijk groeiend rond de Middellandse zee. De Kelten hebben al voor de komst van de Romeinen deze boom naar het Midden en Noorden van Europa gebracht, want in de IJzertijd groeiden er al tamme kastanjes in bijvoorbeeld de warmere dalen van de Rijn. Vervolgens hebben de Romeinen deze boom, die goed voedsel leverde voor de vele soldaten nog meer in onze streken aangeplant. Ook later zijn bewust in kloostertuinen tamme kastanjes gepland. Tamme kastanjes kunnen enorm groot worden en grote hoeveelheden eetbare vruchten opleveren. In periodes van armoede en honger in onder andere Frankrijk werd meel gemalen van geroosterde kastanjes standaard voor brood gebruikt.
De Kabouterboom bij Beek-Ubbergen is een van de grootste kastanjebomen in ons land. En ondanks herhaald vandalisme (er werden zelfs vaker vuurtjes in de boom gestookt) groeit en bloeit deze boom nog steeds.
Tamme kastanje zijn zo te herkennen. Ze hebben lange lancetvormige bladen die rijkelijk grof gezaagd zijn.
De parelsnoeren met katjes zijn ook erg typerend.


De vruchten zitten in ruwe bolsters meestal per drie.
Tamme kastanje is een waardplant voor veel nachtvlinders en motten en vele dagvlinders, bijen en andere insecten verzamelen de nectar uit de bloemen. Op oude en omgewaaide tamme kastanjebomen groeien biefstukzwam en verschillende oesterzwamsoorten.
De bolsters van de tamme Kastanje zijn met vele ruwe groene stekels bezet. Als de kastanjes rijp zijn barsten deze bolsters vanzelf open en vallen dan met bolster en al op de grond. Naast de mens zijn veel dieren dol op tamme kastanjes zoals eekhoorns, wilde zwijnen, kraaien, eksters en muizen.

OPLETTEN: De Tamme Kastanje is geen familie van de Paardenkastanje, die voor de mens niet eetbare, zelfs giftige vruchten draagt. Maar die door geiten en zwijnen wel gegeten kunnen worden – stoffen uit de paardenkastanje worden ook vroeger al wel medische gebruikt.
AANPLANT

Tamme Kastanje-bomen kunnen goed net als paardenkastanjes uit kiemende kastanjes worden geteeld. Van nature groeien tamme kastanje’s niet op kalkgrond. Als kleine boompjes, wel in pot, als bosplantsoen vanaf 1,75 per stuk. Als grotere boom in pot vanaf 15 euro. Planten vanaf midden oktober tot de vorst.
MEDISCH
De in september -oktober verzamelde bladeren werden gedroogd voor medisch gebruik. In gezet bij verkoudheden, doorbloedigs-problemen (vooral bij de benen), bij diarree en als gorgelmiddel bij keelontstekingen.
INHOUDSSTOFFEN
Gedroogd blad bevat 6-8% looistoffen zoals Ellatannine, Flavonoides als Quercetine en Myricetine en de glykoside daarvan. Ascorbinenzuur, beta-sitosterolglucoside, Galluszuur en Chinazuurderivaten.
GEBRUIK TAMME KASTANJES:
* Voor elk keukengebruik moeten nu eerst de buitenste laag van de tamme kastanjes af. Het snelste gaat het door met een scherp mes een kruis in & vooral door de bast te maken en de kastanjes een minuut of zes in water te koken. Giet ze af en haal de bast eraf.
* Om de kastanjes te poffen plaats je een speciale pan met gaten of gewoon een ijzeren koekenpan met openingen in het vuur, op de barbecue, op het gasfornuis, op een brandende kachel of wat dan ook. Blijf goed bewegen of roeren en rooster de kastanjes tot ze mooi bruin zijn. Prik ook nu de bast goed in of snij er met een zeer scherp mes een kruis is, anders wordt iedereen beschoten door knallende kastanjes (en die zijn erg heet). In Frankrijk zijn er speciale koekenpannen met gaten om kastanjes te poffen in ieder geval te koop.
Kastanje-meel gemaakt van gedroogde en vaak geroosterde of gerookte kastanjes werd vroeger op meerdere plekken in Europa gebruikt om er brood en een soort panenkoeken mee te bakken, zeker in periodes van schaarste en oorlog. Plaatselijk zijn dit brood nog in de huidige tijd een specialiteit.
RECEPT
Traditioneel werd van kastanjes soep gemaakt:
KASTANJESOEP
- 450 gram kastanjes
- Ruim een halve liter melk
- Veel peper (mag ook zwarte peper en wat Spaanse peper zijn)
- Wat nootmuskaat
- 1 ui
- 1 ½ liter bouillon
- Wat foelie
- 2 eetlepels olie
Kook de kastanjes, verwijder de schilletjes en draai alles door een draaizeef (of gebruik een keukenmachine). Bak de fijngesneden ui aan met wat olie tot de ui gekleurd is. Voeg kastanje-puree en bouillon toe. Kook dit alles op een laag vuur totdat de soep erg begint te binden. Voeg dan de helft van de melk toe. Even koken totdat alles opgenomen is. Dan na 5 minuten de rest van de melk erbij. Voeg dan alle kruiden en zout toe. En laat alles zachtjes nog zeker een half uur trekken. Zure room of yoghurt smaakt er lekker in en vers-gebakken wit brood ook.
Pas op: het is een erg voedzame soep. De aangegeven hoeveelheid is voor 4 personen, die stevig honger hebben na bijvoorbeeld een hele dag in de tuin te hebben gewerkt of brandhout hebben gezaagd. Anders kan je beter de helft koken of je moet het als ouderwets voorgerecht voor een maaltijd van 12 personen serveren.