Komijn = Cuminum cyminum is een eenjarig kruid uit de familie der schermbloemige planten. Hoewel van oorsprong afkomstig en geteeld in India en Syrië kan het hier ook geteeld worden, maar ik vind zelf het gedroogde zaad van hier geteelde komijn zachter van smaak dan die uit Iran of India. Het wordt best laat gezaaid, maar bloeit al in het midden van de zomer. Het zaad wordt in augustus of september al geoogst. Naast het zaad kan de plant ook zo vers gegeten worden.
Komijn of comino is afkomstig uit Iran, Syrië, India en Turkije. De plant groeit het best in een zanderige, gedraineerde bodem en in een gebied met een warm klimaat. Aan de kust van het Middellandse Zeegebied, waar het door Grieken en Romeinen geïmporteerd en uitgezaaid is, wordt het kruid aangetroffen. Een warm klimaat is echter voor de teelt geen vereiste.
De zaadjes worden toegepast als specerij met een lichte nootsmaak. De plant zelf heeft dunne stengels die tot 30 cm lang kunnen worden en lila of witte bloemen hebben. Vooral de zaadjes van komijn worden gebruikt. Deze hebben een sterk aroma dat zich beter ontwikkelt als ze voor gebruik even in een droge pan geroosterd en daarna ver-wreven worden. Naast de geur en de kleur speelt ook het oliegehalte van komijn een rol: hoe groter het oliegehalte, hoe beter de kwaliteit.
Net als de verwarring met karwij, bestaat er ook nog zwarte komijn-zaad. Maar dit is zaad van een heel andere plant, met een veel scherpere smaak. De smaak van echte komijn bevalt ons goed. In Nederland en Vlaanderen maakt men komijnekaas, in India, Griekenland en Turkije is komijn een onderdeel van kerrie en kip tandoori, en in Noord-Afrika kruidt men er tajines en couscous mee. In Turkije wordt het ook gebruikt in çörek. In Spanje wordt komijn in chorizo gedaan. In Mexico maakt het deel uit van de chili con carne en in Duitsland gebruikt men komijn samen met karwij in de likeur Kummel.
* De Romeinen gebruikten komijn in plaats van peper. Daarnaast gebruikten zij gemalen komijn als broodbeleg en in liefdesdrankjes, omdat ze ervan overtuigd waren dat het gebruik ervan zorgde voor een trouwe partner.
Vanuit de Oost Indische traditie is gemalen komijnzaad hier wel bekend als ‘djinten’ of ‘djintan’, een verbastering (of oude schrijfwijze) van de Indonesische naam voor komijn ‘”jintan”‘.
Komijn wordt verward met het kruid karwij. Alleen karwij is veel sterker van smaak. Lees verder over karwij op:
TEELT
Komijn is een eenjarige plant, die bij ons gekweekt kan worden mits hij voldoende zon krijgt. Het heeft wel een zonnige plek nodig, het liefst met goed doorlatende (zand)grond.
In mei zaait men het zaad het liefst bij 18 graden of hoger uit. In rijen of breed uitzaaien. Met fijn zand afdekken. De plantjes kiemen traag, dus wel wat weken geduld hebben en vaak kiemen ze ook niet tegelijkertijd. Plant daarna de plantjes eventueel uit op 30 x 30 cm.
DROGEN
Pas eind van de zomer, vooral na een zonnige zomer is het zaad rijp. Zodra het zaad begint te verkleuren de planten aan de grond afknippen en in bossen onderste boven ophangen. Na een maand het rijpe zaad eruit kloppen en droog bewaren.
MEDISCH
Wind-drijvend middel tegen gassen in het maag-darmkanaal. Werkt dus tegen boeren- en scheten-laten. Werd vroeger ook gebruikt om abortus op te wekken. Bij lage dosering helpt het om menstruatie op te starten of te versterken.
Pas op: Dus dit kruid niet in grote hoeveelheden in het eten bij zwangerschap gebruiken.
INHOUDSSTOFFEN
2 tot 5 % etherisch olie, waarvan 35 tot 52 % aldehydes zoals 25 tot 35 % cuminaldehyde, 1,3-p-menthadien-7-al en 1,4-p-menthadien-7-al als smaakgevende stof. Verder 15-25% gamma-terpinen, 10 tot 20 % beta-terpinen en 8-12% p-cymene. Verder nog flavonglykoside van apigenine en luteoline zoals salicylaat, choline en acetylcholine.
GEBRUIK
Het zaad wordt in veel keukens gebruikt. Maar ook de bloemen kan men vers in salades en over sauzen en dips strooien. Het hele plant kan gebruikt worden om stoofgerechten en groenteschotels een lichte noot-smaak te geven.
RECEPT voor kruidige kip met komijn
Voor de smaak van Midden en Zuid-Amerika inclusief Mexico & Texas voor kippen op de barbecue wrijft men de beestjes het beste aan een kant doorgesneden uit uitgeklapt in met een mengsel van:
- 1 eetlepel komijn
- 1 eetlepel oregano
- 1 theelepel half zoete paprika
- 1 theelepel cayenne peper
- 1 theelepel kaneel
- 1 theelepelzwarte peper
Ook daar smaakt een teentje of meer verse knoflook ideaal bij. Dus knijp de teentjes knoflook uit in 2 eetlepels olijfolie en kwast na met de kruiden de kip daar aan beide zijden mee in. Zet daarna de kip koel en afgedekt zeker een uurtje of zo weg.
Daarna moet men alleen de kip gaar en mooi bruin op een warme barbecue roosteren.
Vaak draaien en reken zeker 40 minuten tot het gaar is. Men kan de kip na de marinade ook in een oven 1 uur op 120 graden garen om het daarna op 200 graden een bruin kostje te geven.