Melganzevoet = Chenopodium album is een eenjarige, maar zeer actief zichzelf uitzaaiende plant van de amaranth-familie, waartoe ook bijvoorbeeld spinazie behoort. Chenopodium betekent letterlijk „ganzevoet”. In Duitsland heet de plant Weiße Gänsefuß, terwijl de plant in Engelstalige landen Chickenweed wordt genoemd. Ook wordt de plant hier Melde genoemd. Maar tuinmelde = Atriplex hortensis is een andere plant uit dezelfde familie. Voor tuinmelde: http://www.natuur-keuken.nl/wildplukken/melde-oude-groente/

Melganzevoet is naaste familie van Brave Hendrik: http://www.natuur-keuken.nl/eten/brave-hendrik-een-mooi-weinig-opvallend-lekker-eetbaar-rustig-gewas/

De verspreid-staande, lichtgroene tot grijsgroene bladeren van Melganzevoet zijn zeer veranderlijk. De bovenste zijn langwerpig met een gave rand, de onderste zijn driehoekig en sterk bochtig getand, soms zijn ze spiesvormig, maar dan heeft de middenlob geen evenwijdige zijden. Meestal zijn de bladeren aan beide kanten sterk melig behaard. De kleine, wittig groene tweeslachtige bloemen verschijnen vanaf juli tot in de herfst. Ze hebben een vijfdelig bloemdek. De bloemdekbladen zijn afgerond. Een bloem heeft vijf meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel met een stijl en twee stempels.

De bloemkluwens vormen lange, smalle of wijd-vertakte pluimen, die aan de top of soms in de hele bovenste helft niet zijn bebladerd. Meestal zijn het kleine kluwens bloemen in schijnaren, zacht behaard.

De zaden zijn er vaak in twee soorten aan dezelfde plant. Deze kunnen glad, zwart en met een dikke zaadhuid zijn of juist glad, bruin en met een dunne zaadhuid. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar).

Melganzevoet werd vroeger ook als groente verbouwd.  Al in de prehistorie werd deze plant door mensen gegeten en verbouwd. Het zaad werd gedroogd en vermalen tot meel (dat verklaart Mel in de naam). Het is ook naaste familie van Quinoa. Er werd brij en brood mee gemaakt. Het zaad bevat veel olie. Het is hier een vaak voorkomend onkruid bij akkers, onbebouwd land, bermen langs wegen en paden. Je vindt de plant ook vaak bij boerenerven en mestvaalten.

Maar pas op , ook melganzevoet kan zich invasief gedragen.

AANPLANT

Zelf zaad oogsten van de wilde plant en ter plekke bijvoorbeeld in randgebieden van je tuin of terrein uitzaaien. Kan het hele jaar gezaaid worden, maar wil je er echt van oogsten zaai het dan eind van de winter, heel vroeg in het voorjaar. De kiemkracht is erg langdurig.

MEDISCH

De bladeren zijn effectief tegen worminfecties, ontstekingen, reuma en obstipatie. Uitwendig wordt de plant toegepast doordat de bladeren insectenbeten, zonnesteek, reuma en gezwollen voeten ermee worden omwikkeld. Een afkooksel kan worden gebruikt bij cariës. De zaden werden gekauwd om blaas- en plasproblemen aan te pakken. Het sap van de stengel wordt ingezet bij sproeten en zonnebrand. Het sap van de wortel wordt aangewend bij diarree die gepaard gaat met ontsteking van de maag of darmwand. Als voedsel in poedervorm kan de menstruatiecyclus ermee worden onderdrukt. Dit wordt veroorzaakt door de aanwezigheid oxaalzuur (maar minder dan bijvoorbeeld in spinazie). Van deze plant worden medisch met name de bladeren en de bloemen of zaden gebruikt. Vooral in India en het Himalaya-gebied gebruikt als groente en medische plant.

INHOUDSSTOFFEN

In 100 gr van deze plant bevindt zich 96% van de ADH aan vit C, eveneens vit A (73% ADH) B2 (37% ADH) B1 914% ADH B9 en B3. Verder hoge percentages Mangaan, Calcium, Fosfor en Kalium, en iets lager: IJzer, Zink.

KEUKEN

Naast het zaad, kan je de plant in het geheel (vroeg in het voorjaar geoogst) drogen. Je kunt er een heilzame thee mee zetten, maar het kruid ook door stoofpotten of stamppotten mengen. Het verse blad kan net als spinazie worden gebruikt, maar bevat veel minder oxaalzuur dan spinazie.

RECEPT

WILDE VOORJAARSSOEP

• Ui (1 grote in kleine ringetjes)
• boter of raapolie
• 1 eetlepel speltmeel
• 1 liter groente-bouillon
• 2 handen vol met jong blad van meizoentjes, weegbree, melganzevoet, zevenblad, dovenetel, brandnetel, zuring en paardenbloem
• Eventueel wat daslookblad in reepjes
• Peper of wat blaadjes hondsdraf( heel fijn)

Bak de ui in wat roomboter of olie lichtbruin. Voeg er vervolgens wat meel bij. Even roeren en laten garen. Dan de groentebouillon en het jonge blad fijngesneden toevoegen. Op een zacht vuur maximaal 15 minuten laten pruttelen. Voeg dan de hondsdraf of wat peper naar smaak erbij. Een eetlepel Turkse of Griekse yoghurt of zure room smaak er lekker door. Strooi er dan het daslook blad over.