DE WEEGBREE (Plantago-) komt hier in meerdere soorten gewoon voor.
GROTE WEEGBREE = Plantago Major is een plant uit deze weegbreefamilie. Deze groeit in de lage landen op en langs wegen, in weides en gazons, op bebouwde en braakliggende gronden. Men vindt de plant niet zo vaak op natuurlijke, niet door menselijke handelingen onderhouden standplaatsen. Het vormt een bladrozet van brede vlezige bladeren en kan 10 tot 50 cm hoog worden. Deze plant kan belopen worden. De grote weegbree bloeit van mei tot november in de vorm van een soort aar van 10 tot 15 cm lang.
GETANDE WEEGBREE = Plantago major ssp. intermedia komt voor langs de kust en rivieren. De plant lijkt op de grote weegbree maar de bladeren zijn kleiner en de rand van het blad is getand. Het blad heeft minder taaie vaatbundels en blijft veel kleiner, maar van 8 tot 20 cm.
SMALLE WEEGBREE = Plantago Lanceolate groeit daarentegen veel meer in grasland, maar kan ook tussen tegels en stenen in een bestraat pad gevonden worden. Smalle weegbree is vooral door de toename van landbouw in deze streken in eeuwen toegenomen. De plant kan 50 cm hoog worden, maar meestal is het een rozet met de lancetvormige bladeren vrij vlak op de grond. De plant wordt al zeer lang medicinaal gebruik en daarnaast nuttig als voedsel voor het vee.
Dan hebben we hier nog de HERTSHOORNWEEGBREE = Plantago coronopus is een inheemse, een- of meerjarige plant die 5 tot 20 cm hoog wordt. De plant heeft een penwortel. Deze plant is als groente al meerdere honderden jaren geteeld. Het voordeel is dat de plant in zeven tot acht weken na het zaaien te oogsten is. Jong blad werd als groente gestoofd of rauw in salades gebruikt.
RUIGE WEEGBREE = groeit op droge, grazige plekken als weiland, maar ook op dijken en bermen. Het is een zeldzame bedreigde soort, die op de rode lijst van planten staat. De bloeiende aren zijn zichtbaar anders, met opvallende lila lange helmknoppen. De bladeren zijn dicht behaard.
En ZEEWEEGBREE = Plantago Maritima groeit soms langs de kust en op schorren en zilte gras- en rietlanden. Het kan vrij groot worden van 15 tot 60 cm. En lijkt veel op de hersthoornweegbree, alleen heeft het blad niet 1 nerf, maar 3 of vijf nerven. Het staat op de rode lijst als vrij zeldzame plant. Het werd vroeger wel net als hersthoornweegbree gegeten.
AANPLANT
Alle soorten kunnen vanuit zaad gemakkelijk opgekweekt worden. De meeste soorten zijn meerjarig. Ze zaaien zichzelf altijd goed uit. Het zaad kan in het voorjaar ter plekke in de volle zon of halfschaduw in niet te arme grond gezaaid worden. Het zaad kiemt meestal binnen enkele weken. Een periode in de koude bevordert het kiemen van het zaad.
MEDISCH
De planten werken doordat ze vrij veel kiezelzuur bevatten ook urine-drijvend. Smalle weegbree werd als thee als hoestmiddel met succes gebruikt. Het is krampwerend en zuivert bloed.
De plant wordt als thee en groente ook gegeten om van roken af te komen, want het wekt afkeer tegen tabak op. De verse gekneusde bladeren werden gebruikt tegen steken van brandnetel, maar vooral bij snij- en brandwonden en insecten-steken.
De thee werkt ook bij hardnekkige ontstekingen van de bovenste luchtwegen, maar ook bij maag- of darm-problemen.
Uit de zaadhuid van de zaden van sommige soorten weegbree wordt een product gemaakt dat voor de stoelgang wordt gebruikt: psylliumvezel. Deze vezels zwellen met vocht enorm op.
INHOUDSSTOFFEN
Iridoid-glykoside zoals 0,04% Aucubine en Catalpol. Verder Meervoudige suikers, Flavonoides zoals Baicalein, Luteoline en Scutellarein . En koffiezuurderivaten als Chlorogeen- en neochlorogeenzuur.
EETBAAR
Alle weegbree soorten werden vroeger medicinaal gebruikt en in mindere mate allemaal als groente verzameld. Niet alleen voor knaagdieren en kippen, maar ook als dagelijkse groente gewoon gegeten.
Bij voorkeur worden jonge bladeren voor de bloei verzameld. Ook de knoppen en jonge scheuten zijn smakelijk en nog niet zo bitter als oud blad. Voor gebruik altijd goed wassen en de dikke nerven eruit snijden. De bladeren kunnen fijngesneden in een salade verwerkt worden. De smaak is iets bitter, maar de bladeren zijn rijk aan slijm.
Ze worden verder als groente, vaak met andere wilde groente als zevenblad gestoofd en in gemengde kruidensoepen verwerkt.
RECEPTEN
Gestoofde weegbree in witte wijnsaus smaakt erg lekker. Ook in (hartig/zoete) taarten smaakt weegbree bijvoorbeeld met spinazie erg goed. Ook als soep smaakt het lekker.
LINZENDSALADE MET WEEGBREE
- 100 gram gekookte linzen
Mengen met een dressing van:
- 2 eetlepels olie
- 1 eetlepel dikke (bier-) azijn of balsamico
- ½ theelepel honing
- Een weinig grove mosterd
- zout
En als laatste 2 eetlepels fijngesneden weegbree door de linzen met dressing vermengen.
Meer recepten met weegbree: http://www.nederlands-dis.nl/dis/soep/weegbree-als-groente-of-in-de-soep-in-meerdere-soorten-in-de-natuur-of-je-tuin/