Oost-Indische kers = Tropaeolum majus is een meestal laag over de grond kruipende, maar soms ook rankende plantje uit de familie van de Tropaeolaceae-familie. Bloeit midden zomer tot de vorst invalt. De beste oogsttijd voor blad en vruchten is mei tot oktober. De plant kan meters lang uitgroeien, O.I.kers houdt van vochtige grond, maar wil wel het liefst in de volle zon. De plant kan grote delen van de tuin bedekken. Door de scherpe smaak houdt de Oost-Indische kers slakken redelijk maar niet zeker op afstand. Het trekt als het onder fruitbomen en bessenstruiken staat bladluizen aan en houdt daarmee de bomen en struiken luisvrij. Oost-Indische kers is een waardplant voor rupsen van bijvoorbeeld koolwitjes. De bloemen bevatten zowel de mannelijke als vrouwelijke delen en worden door insecten zoals bijen en hommels bestoven.
AANPLANT
Eigenlijk zou deze plant in elke levende tuin en zelfs op elk balkon gezaaid moeten worden. In de herfst zaait de plant zichzelf weer uit als uw de zaden laat liggen en is daarom ondanks dat het een eenjarige plant is, een plant die vaak maar 1 keer aangeplant hoeft te worden. Men kan de zaden in de herfst oogsten en het volgende voorjaar zelf weer uitzaaien. Oost Indische kers kan niet tegen vorst, dus zeker niet te vroeg uitzaaien.
Zaaien in mei terplekke in de volle grond of in potten. Graag aarde met voldoende compost gebruiken. Op een vierkante meter zijn 20 zaden voldoende. 3 tot 4 zaden maximaal per pot. In een zakje zaad zit meestal 5 gram zaad, dat is voldoende voor 2 m2. Er zijn wel en niet- rankende soorten apart te koop. Biologisch zaad bij de Bolster kost 2,39 per zakje. Uitplanten op 40 x 40 cm.
MEDISCH
Oost-Indische kers heeft medische eigenschappen en werkt in ieder geval antibiotisch en bevat veel Vitamine C. De plant wordt als verjongingsmiddel en afrodisiacum (= geslachtsdrift opwekkend middel) gebruikt. Het zit ook in haar- en hoofdhuid-middelen. Samen met balderen en bloemen, wordende zaden als antibioticum bij bacteriën in luchtwegen gebruikt. Het tast de natuurlijke darmflora niet aan. Ook als het als aftreksel bij hoest, verkoudheid of infecties van geslachtsorganen en de urinewegen wordt gebruikt.
INHOUDSSTOFFEN
Glucosinolaat met vooral Gluctropaeoline. Bij splitsing levert dat Benzylmosterd-olie of 4-Hydroxy-benzyllisothiocyanaat. Verder Ascorbinezuur (Vitamine C) (330 mg op 100 gram). Werd ook gebruikt bij scheurbuik.
GEBRUIK IN DE KEUKEN
Alles van de plant kan in de keuken gebruikt worden. Zowel blad als bloem worden in salades gebruikt. Van de zaden van Oost Indische kers kan men erg lekkere kappertjes maken.
De bladeren kunnen ook gebruikt worden om lekkere koude zowel hartige als zoete hapjes in te verpakken.
Ook de zaden werden vroeger verzameld en door en door gedroogd. Gemalen werden ze als alternatief voor peper gebruikt.
De smaak van O-I-Kers is ook rauw als blad licht peperig, de bloemen zijn zachter van smaak, maar de zaden geven nog meer pittige pepersmaak aan een gerecht.
RECEPTEN
Altijd de bloemen en bladeren van O.I.kers goed schoonmaken, voorzichtig wassen en met keukenpapier droog maken. De bloemen zijn een prachtige, eetbare garnering bij veel gerechten en salades. Ook passend voor taarten en gebak.
KAPPERTJES van de zaden van O-I-KERS
Pluk hiervoor de zaden kort na het afvallen van de bloem. De derde of vierde dag na het afvallen zijn ze ideaal om als kappertjes in te leggen. Na een week na het afvallen van de bloem worden ze langzaam veel minder lekker hiervoor.
Voor een potje vol zaadjes van de O-I-Kers heb je verder nodig:
- 2 laurierblaadjes in stukjes geknipt
- 1 theelepel dille-zaad
- 1 stuk mierikswortel, net heel fijn geraspt of gesneden
- ½ liter (appel-)azijn
- 1 theelepel zwarte peperkorrels
- 1 (rode) ui in schijfjes gesneden
- 20 of minder gram zeezout
Vul het potje om en om met een laagje zaadjes van de O-I-Kers en snippers laurier, dillezaad en mierikswortel. Ga zo door tot het potje helemaal aangedrukt vol is.
Kook in een roestvrijstalen pan de azijn, met de ui, het zout en peperkorrels en laat het 10 minuten aftrekken. Dan van het vuur af en laten afkoelen. Giet deze azijn (het liefst als het helemaal koud is) over de inhoud van het potje. Sluit de pot en zet het zeker 8 weken weg op een koele, donkere plek.
Deze kappertjes zijn heerlijk in mayonaise, salades, sauzen en soepen.
GEVULDE O-I-KERS BLOEMEN
Om de bloemen te vullen moeten ze voorzichtig van de planten worden geknipt. Reken een of twee bloemen per persoon. Pluk of beter knip de bloemen in de ochtend net als de dauw is opgedroogd.
Serveer de gevulde bloemen op een bedje van verse bladeren van O.I.Kers, eventueel op smaak gemaakt met olie, azijn, peper en zout of een simpele dressing.
VULLING I
- 150 gram verse (room-)kaas of kwark
- 2 eetlepels verse room
- ½ citroen 1 sjalot zeer fijn gesnipperd
- 2 eetlepels mayonaise
- Peper, zout
Eventueel wat fijngeknipte O.I.Kers blad of wat kervel of platte peterselie
VULLING II
- 4 hardgekookte eieren – fijn-geprakt
- Zoveel mayonaise zodat het mengsel traag vloeibaar wordt)
- Peterselie – zeer fijn-gesneden
- Peper en zeezout
Meng de ingrediënten tot een spuitbare massa en vul daar de bloemen voorzichtig mee.
Andere recepten met O.I. Kers vindt men op de site nederlands-dis: http://www.nederlands-dis.nl/basis/eten-uit-de-natuur/oost-indische-kers-als-kappertjes-of-in-je-salade-uit-de-natuur-of-je-tuin/